Ο ΑΟΡΑΤΟΣ ΑΝΘΡΩΠΟΣ (The Invisible Man, 1933)

Ένας μυστηριώδης ξένος τυλιγμένος με γάζες και μαύρα γυαλιά φθάνει στο ξενοδοχείο μιας μικρής κοινότητας και ζητά δωμάτιο, φαγητό και ησυχία. Σε λίγο μαθαίνουμε ότι είναι ένας επιστήμονας που ανακάλυψε μια φόρμουλα που τον καθιστά αόρατο. Τώρα αναζητά εκείνη τη φόρμουλα που θα τον ξανακάνει πάλι ορατό ανάμεσα στους άλλους. Η περιέργεια όμως των άλλων θα πυροδοτήσει την οργή του, την αδίστακτη και μεγαλομανή φύση του, που θα αποδειχτεί επικίνδυνη για την δημόσια ασφάλεια. Οι άλλοι θα τον καταδιώξουν, αλλά πώς να παγιδεύσεις έναν αόρατο άνθρωπο;

Αριστουργηματική ταινία τρόμου που σκηνοθετήθηκε από τον σπεσιαλίστα του είδους James Whale την δεκαετία του '30 (την "χρυσή εποχή του φανταστικού"), βασισμένη στο ομώνυμο βιβλίο του H.G.Wells, που με αξιοθαύμαστη ευφυία και ενάργεια φέρνει στην επιφάνεια ένα ζήτημα που απασχόλησε έντονα την επικαιρότητά μας (και είμαι σίγουρος ότι θα μας ξανααπασχολήσει πολλές φορές στο μέλλον), αυτό δηλαδή της επιστημονικής γνώσης και των ορίων της (ή γενικότερα της Γνώσης και της Ηθικής).

Βρίσκοντας έτσι την ευκαιρία να σχολιάσει και τον ριζωμένο βαθιά "φόβο του Άλλου" (απέναντι σε ένα άλλο ον, στο άγνωστο, το μεταφυσικό, το αταξινόμητο), την περιέργεια που υπερβαίνει τα όρια (όλα τα κακά στην ταινία ξεκινούν από την περέργεια, τόσο του επιστήμονα απέναντι στη γνώση που ανακαλύπτει, όσο και των απλών ανθρώπων απέναντι στην διαφορετικότητα ενός άλλου), την αντίθεση της εξελιγμένης ατομικότητας με την απαίδευτη μάζα που δεν κατανοεί την υψηλή αποστολή της και εμμέσως την νιτσεική ιδέα του υπερανθρώπου. Ενώ απηχεί και την βαθιά επιθυμία όλων μας για αορατότητα, αυξάνοντας έτσι το ενδιαφέρον της πλοκής και της δράσης (επενδυμένης με αναπόφευκτες κωμικές πινελιές, που δεν αλλοιώνουν όμως το ύφος του φιλμ)

Ο Γκρίφιν (ο αόρατος άνθρωπος), είναι ένας σπουδαστής της επιστήμης (χημείας) που χρησιμοποιεί την γνώση για να εξυπηρετήσει αποκλειστικά τις προσωπικές του εγωιστικές επιθυμίες. Ο πειρασμός (περιέργεια) να γίνει ένα είδος παντοδύναμου υπεράνθρωπου δεν κάμπτεται από κανέναν ηθικό ενδοιασμό (εξωτερικό ή εσωτερικό). Η διανοητική του πληροφόρηση είναι τεράστια (βρίσκεται μπροστά στην γνώση της αορατότητας) αλλά η συναισθηματική (ηθική - υπαρξιακή) του φύση είναι παραδομένη στην ευτέλεια των ταπεινότερων κινήτρων και χαρακτηριστικών. Η γνώση που διαθέτει είναι μεγάλη, αλλά το "είναι" του είναι υπανάπτυκτο.

Πιστή αντανάκλαση δηλαδή του σύγχρονου ανθρώπου της γνώσης, ιδανικό και απαύγασμα του σύγχρονου πολιτισμού μας, που πριμοδοτεί την διανοητική γνώση, ενώ αδιαφορεί επιδεικτικά για την "ανάπτυξη του είναι", την "ηθική ανάπτυξη", την "συναισθηματική εκπαίδευση", αρνούμενος εσφαλμένα την γνωστική αξία στα συνηθισμένα μας συναισθήματα και επομένως την δυνατότητα οποιασδήποτε εξέλιξής τους, ταυτίζοντας έτσι εγκληματικά την Γνώση με τη γνώση (που δεν είναι παρά διανοητική πληροφόρηση).

Όμως χωρίς αυτήν την ανάπτυξη του "είναι" που θα επιτρέψει την ανάδυση ενός "νέου υποκειμένου" και μιας ηθικής που θα αναβλύσει φυσικά μέσα από αυτήν την ανάπτυξη (και όχι επιβεβλημένης καταπιεστικά απ'έξω, που ας μην γελιόμαστε συνεχώς θα παραβιάζεται) δεν πρόκειται ποτέ να υπάρξει καμία ουσιαστική πρόοδος σε κανένα από τα σοβαρά προβλήματα που μαστίζουν την ανθρωπότητα (η επίλυση προβλημάτων θα δημιουργεί νέα μεγαλύτερα και η εξέλιξη θα παραμένει στην τεχνολογική σφαίρα μόνο και όχι στην ηθική φύση του ανθρώπου που θα παραμένει ζωώδης  και εγωκεντρική, όπως εδώ και χιλιάδες χρόνια).

Η απόκτηση της πληροφορίας (γνώσης) είναι σίγουρα δύναμη αλλά το πως θα χρησιμοποιηθεί (ηθική) δεν είναι καθόλου σίγουρο. Η ανάπτυξη του "είναι" μπορεί να δημιουργήσει έναν νέο τύπο ανθρώπου (ουσιαστικά και όχι υποκριτικά πέρα από τον εγωκεντρισμό), με έμφυτους τους σωστούς τρόπους χρήσης (ηθική) αυτής της δύναμης.

Η αύξηση των πληροφοριών δεν μας κάνει καλύτερους ανθρώπους (όπως ίσως πιστεύουμε), αφού για κάτι τέτοιο απαιτείται μία ριζική υπαρξιακή μεταβολή της φύσης μας και το ζητούμενο θα πρέπει να είναι η αναζήτηση μιας τέτοιας γνώσης. Που θα αναπτύσσει την εγωκεντρική μας συναισθηματική φύση ως το επίπεδο της αγνής Αγάπης και θα χρησιμοποιεί την γνώση σε συμφωνία με την αληθινή μας φύση, χωρίς να παραβιάζει την φύση των άλλων όντων και να εγκληματεί απέναντι στην Φύση και στο Σύμπαν που μας περιέχουν και με τη μοίρα των οποίων είμαστε άρρηκτα συνδεδεμένοι.

Δεν υπάρχουν σχόλια: