ΥΠΟΘΕΣΗ ΚΑΡΛΙΤΟ (Carlito`s Way, 1993)

Ο Αλ Πατσίνο σε μία από τις καλύτερες ερμηνείες της καριέρας του, υποδύεται έναν γκάγκστερ θρύλο, τον Kαρλίτο Μπριγκάντε, ο οποίος μετά την αποφυλάκισή του αποφασίζει να ακολουθήσει τον ίσιο δρόμο, αφήνοντας οριστικά πίσω το εγκληματικό του παρελθον. Απ'αυτό θα διεκδικήσει μονάχα την γυναίκα που αγάπησε και μαζί θα σχεδιάσουν το όνειρο της φυγής στις παραδεισένιες Μπαχάμες.

Στην σκηνή που ο Καρλίτο ακολουθεί τον ανηψιό του σε μια δοσοληψία με δήθεν φίλους του, που του έχουν στήσει παγίδα για να τον σκοτώσουν, βλέπουμε στο τέλος της τον Καρλίτο να κλείνεται σ'έναν μικρό χώρο προσπαθώντας να τους τρομάξει με λεκτικές απειλές. Στην υπερβολή των λεκτικών του απειλών (που δημιουργούν έναν κωμικό τόνο) μας φανερώνεται ο φόβος του. Ο άτρωτος θρύλος του παρελθόντος δεν υφίσταται πλέον, ο Καρλίτο έγινε ένας συνηθισμένος άνθρωπος σαν όλους μας, επιρρεπείς στα πιο "ταπεινά" συναισθήματα των κοινών θνητών.

Ύστερα υπάρχει η περίφημη σκηνή που ο Καρλίτο παρακολουθεί από την ταράτσα την αγαπημένη του (δες βίντεο), που κατέστη περίφημη όχι τόσο για την δυναμική αυτής καθ'αυτής, όσο για τη θέση της μέσα στην συγκεκριμένη ταινία. Τέτοια εκδήλωση "ερωτικής ευαισθησίας" από τον κεντρικό ήρωα ενός σκληροτράχηλου γκαγκστερικού φιλμ, δεν ξανασυναντήσαμε στο παρελθόν. Μ'αυτά και με άλλα ο Ντε Πάλμα "κατεβάζει από τον ουρανό στη γη" έναν συγκεκριμένο τύπο ήρωα και ένα ολόκληρο κινηματογραφικό είδος. Αποκαθηλώνει από τη σφαίρα του μυθικού και αρχετυπικού τον ήρωά του (προσθέτοντάς του "ανθρώπινες αδυναμίες") και αποφλοιώνει από τις ηρωικές διαστάσεις το γκαγκστερικό φιλμ, μετατρέποντας το σε καθημερινό υπαρξιακό δράμα που αγγίζει όλους μας.

Ο ηρωισμός και η ένδοξη δράση, ανήκουν πια στο μακρινό παρελθόν. Οι ήρωες του παρελθόντος γέρασαν, ή προσαρμόστηκαν στα νέα δεδομένα και οι μικροκομπιναδόροι ανέλαβαν τα ηνία. Η ηρωική ηθική με τον ατσάλινο κώδικα τιμής, αντικαταστάθηκε από τον μικροπρεπή φιλοτομαρισμό και τον δοξασμό του εγώ. Όλα αχνίζουν δυσοσμία, όλα πορεύονται καθοδικά.Για ανθρώπους σαν τον Καρλίτο, ο σύγχρονος κόσμος και το παρόν είναι πλέον τόποι αφιλόξενοι. Ως χώροι για τον σχεδιασμό του μέλλοντος και του ονείρου ναι, αλλά όχι ως μόνιμοι τόποι διαμονής.

Και όμως. Παρ'όλες τις κοινωνικές μεταβολές και την αγωνιώδη προσπάθεια του Καρλίτο να προσαρμοστεί στα νέα δεδομένα και να αποποιηθεί πρακτικές του παρελθόντος (για να μαζέψει αυτά τα καταραμένα εβδομήντα πέντε χιλιάδες δολλάρια που θα του επιτρέψουν τη φυγή), κάτι μέσα στην ψυχή του παραμένει άτρωτο (από κείνο το ηρωικό παρελθόν) μη διαπραγματεύσιμο και μη επιδεκτικό αλλαγών. Αυτός ο ηθικός κώδικας της φιλίας, της μπέσας και της ανταπόδωσης δεν μπορεί να παραμεριστεί με τίποτα στον κόσμο, για κανένα ιδιοτελές συμφέρον, για καμία εγωιστική επιθυμία, ούτε ακόμα και για την ίδια του την αγαπημένη (ευτυχώς θά'λεγα που υπάρχουν ακόμα τέτοιες ανδρικές φιγούρες στον κόσμο μας, έστω και στο πανί του σινεμά μονάχα). Οδηγώντας τον στην καταστροφή(;).

Με ρεαλιστική αναπαράσταση μιας ολόκληρης εποχής και την γνώριμη σκηνοθετική του δεξιοτεχνία (με αποκορύφωμα το τελευταίο μισάωρο καταδίωξης - ακόμα προσπαθώ να καταλάβω από που διάολο προέρχεται αυτήν η άπειρη γοητεία της κινησιολογίας της κάμεράς του, αναγνωρίσιμη από χιλιόμετρα μακρυά), ο Ντε Πάλμα υπογράφει ένα αριστούργημα πάνω στο όνειρο της φυγής, στα δεσμά του παρελθόντος, στη ματαιότητα της ζωής, τυλίγοντάς το με μια γλυκιά μελαγχολία και υπόγεια θλίψη. Προβάλλοντας έναν ξέπνοο ηρωισμό ν'αγωνίζεται μέχρι θανάτου, προσπαθώντας να επιβιώσει σ'έναν κόσμο φθοράς και παρακμής που φαίνεται ότι δυστυχώς δεν τον έχει πλέον ανάγκη. Ή έτσι πιστεύει, μέχρι ν'αγγίξει πάτο.