ΣΤΑΛΚΕΡ (Stalker, 1979)

Ένας μυημένος "ιχνηλάτης του μυστηρίου" (Ο "Στάλκερ"), οδηγεί ένα συγγραφέα κι έναν επιστήμονα στην απαγορευμένη ζώνη, στο άδυτο των αδύτων του θαύματος, όπου ο χρόνος και οι φυσικοί νόμοι, έχουν χάσει κάθε λογική τους έννοια. Ζητούμενο είναι η είσοδος στο δωμάτιο, εκεί όπου γυμνώνονται οι επιθυμίες, αποκαλύπτονται τα έσχατα Μυστήρια και πηγάζει η απόλυτη Ελπίδα. Έξω όμως από την πόρτα ο Ταρκόφσκι τους ακινητοποιεί. Ο σκεπτικισμός και η απιστία τους θα τους κρατήσει απ'έξω. 

Ο Στάλκερ μπορεί να ειδωθεί επίσης (τόσο από το μύθο όσο και από τις εικόνες της ταινίας) ως ο Χάροντας της αρχαιοελληνικής μυθολογίας, που οδηγεί του ξένους του στο μυστηριακό Υπερπέραν. Η βάρκα του έχει γίνει εδώ σιδηροδρομική τερζίνα. Σ'αυτό άλλωστε οδηγούν κι οι αναφορές στον "Ορφέα" του Ζαν Κοκτώ: το μισοσκότεινο μπαρ που είναι ο προθάλαμος του άλλου κόσμου, ο μοτοσικλετιστής (Κέρβερος), τα απόκοσμα φωτισμένα τοπία (φιλμ έγχρωμο τυπωμένο ασπρόμαυρο) μέχρι να φτάσουν στην "Ζώνη" (όπου η ταινία γίνεται έγχρωμη). 

Ο Στάλκερ είναι τροπον τινά ένας καθοδηγητής, ένας φωτιστής της χριστιανικής παράδοσης που προσπαθεί να οδηγήσει τον συγγραφέα (Τέχνη) και τον επιστήμονα (Επιστήμη), σ'αυτό που ο Ρώσος σκηνοθέτης θεωρεί ως πιο σημαντικό απ'όλα, στην Πίστη και στην Αγνότητα. Σ'αυτά δηλαδή, που για ένα μικρό παιδί (όπως στο τέλος της ταινίας) αποτελούν τα θεμέλια της ύπαρξής του και επιτρέπουν την μυστική και ουσιαστική επικοινωνία του με τον Κόσμο. 

Η πλαστική ομορφιά του έργου είναι ασύγκριτη: υπέροχη εκφραστική φωτογραφία, ευρηματικά καδραρίσματα που μεταβάλλουν τα πιο συνηθισμένα τοπία σε ζωγραφικές συνθέσεις, δεξιοτεχνικό μοντάζ, πρόσωπα που μπαίνουν στο κάδρο όχι μόνο από δεξιά ή απ'αριστερά, αλλά και από κάτω προς τα πάνω, εκμετάλλευση του βάθους πεδίου για δημιουργία μεγάλων πλάνων σεκάνς, κ.α.

Δεν υπάρχουν σχόλια: